İnsan Beyni Projesinin Türkiye yürütücüsüyüz!

İnsan Beyni Projesi’nin Türkiye yürütücüsü Sabancı Üniversitesi olacak.

Sabancı Üniversitesi’nden Dr. Volkan Özgüz ve Prof. Yaşar Gürbüz önderliğindeki teknik ekip, TÜBİTAK desteği ile nörobenzetimli bilgi işlem mimarileri, çok düşük enerjilerle çalışan yeni bilgi işlem tüm devreleri ve donanım platformları geliştirerek, araştırmacıların insan beyninin mimarisine ve devre yapısına dayalı yeni bilişim sistemleri tasarlamasına ön ayak olacak.
Bu proje ile Sabancı Üniversitesi Türkiye’de insan beyninin anlaşılması, sağlık ve bilişim araştırmalarına yön vermesi ile ilgili bir platform oluşturarak, yeni katılımcıların Avrupa’daki ortaklara işbirliklerinin kurulmasında arabuluculuk yapacak ve Türkiye’nin uluslararası platformda adının duyurulmasını sağlayacak. Projeye katılım ile ülkemiz araştırmacıları da yüzyılımıza damgasını vuracak bu ileri düzeydeki araştırma faaliyetlerinin içerisinde yer alacak ve proje ortakları arasında bulunan Nobel ödüllü araştırmacılar ile bir arada çalışma fırsatı bulacak. Proje, 2013'ün son aylarında başlayacak.

Yeni proje, modern bilimin en büyük hedeflerinden biri olan insan beynini anlama amacı doğrultusunda Avrupa genelinde yapılan çalışmaları bir araya getirecek.
İnsan Beyni Projesi’nin amacı, beyin hakkında bildiğimiz her şeyi bir araya getirerek süper bilgisayar tabanlı modeller ve simülasyonlarla parça parça beyni yeniden kurmak.  Modeller insan beynine ve beyin hastalıklarına dair yeni bir anlayış getirmenin yanında, yepyeni bilgisayar ve robotik teknolojilerini de kapsıyor.  Avrupa Komisyonu, 28 Ocak tarihinde bu vizyonu desteklediğini gösterdi ve FET Amiral Gemisi Programı kapsamında desteklenecek iki projeden biri olarak İnsan Beyni Projesi‘nin (HBP) seçildiğini duyurdu. Projede insan beyninin temel çalışma mekanizmalarının anlaşılması ve bilişim sistemleri kullanılarak edinilen bilgilerin geleceğin sağlık ve bilişim araştırmalarına yön vermesi beklenmektedir.

80’den fazla Avrupalı ve uluslararası araştırma kurumunu bir araya getiren İnsan Beyni Projesi’nin on yıl (2013-2023) sürmesi planlanıyor. Projenin Kuzey Amerika’dan da önemli destekçileri bulunmaktadır. Projenin tahmini maliyeti 1,19 milyar Avro olacaktır. Proje, İsviçre’nin Lausanne Federal Teknik Üniversitesi’nden (EPFL) nörobilimler uzmanı Prof.Henry Markram koordinatörlüğünde, Almanya Heidelberg Üniversitesi’nden Karlheinz Meier ile Lausanne Üniversitesi (UNIL) ve Vaudoise Üniversite Hastanesi’nden (CHUV) Richard Frackowiak’ın katkılarıyla yürütülecektir.

İnsan Beyni Projesi,aday olarak yarışan 6 proje arasından, Avrupa Komisyonu tarafından oluşturulan  geniş ve bağımsız bir jürinin titiz değerlendirmesinin sonucu FET Amiral Gemisi  projesi olarak seçildi.  Ortaklar önümüzdeki aylarda iki buçuk yıllık (2013-2016 ortası) operasyon süreci için Avrupa Komisyonu ile kapsamlı bir sözleşme için masaya oturacak.  Proje, 2013'ün son aylarında başlayacak.

İnsan Beyni Projesi’nin bilimsel portresi
İnsan Beyni Projesi, beyni ve beynin temel mekanizmalarını daha iyi anlayarak bu bilgiyi tıp ve bilişim alanlarına uygulamayı hedefliyor.

İnsan Beyni Projesi’nin merkezinde Bilişim ve Bilgi işlemeTeknolojileri (BİT) yatıyor.  Projeyle geliştirilecek nöro-bilişim, beyin simülasyonu ve süper bilgisayar uygulamaları için BİT platformları, dünyanın her yerinde üretilen nörobilim verilerinin toplanmasını, birleştirici modeller ve simülatörler üzerinde bütünleştirilmesini, biyolojiden elde edilen verilerle karşılaştırılarak kontrolünü ve bilim dünyasına açılmasını kapsıyor.  Projenin nihai hedefi, bilim insanlarının genler, moleküller ve hücrelerden yola çıkarak insanın bilişsel yeteneklerine ve davranış modellerine ulaşması.

Geliştirilecek özel tıbbi bilişim platformu ile dünyanın her yerinden klinik veriler bir araya getirilerek, tıp araştırmacılarının klinik açıdan değerli bilgileri elde etmesi ve hastalıkların bilgisayarda oluşturulan modellerine bu verilerin entegrasyonu sağlanacaktır.  Amaç, beyin hastalıklarının nesnel tanısı için yeni teknikler geliştirerek hastalıkların temelinde yatan mekanizmaların anlaşılması ve yeni tedavilere yönelik çalışmaların hızlandırılmasıdır.

Son olarak HBP, “nörobenzetim  bilişim” ve “nörorobotik” alanlarında yeni platformlar geliştirerek araştırmacıların insan beyninin mimarisine ve devre yapısına dayalı yeni bilişim sistemleri tasarlamasına önayak olacak.  Yeni sistemler beyne dair tüm bilinenleri kullanarak bilişim teknolojilerinin gelecekteki sorunları olan enerji verimliliği, güvenilirlik ve çok karmaşık sistemlerin programlanmasındaki muazzam zorluk gibi konuları ele alacak.

HBP, bağımsız bilim insanlarının proje ile oluşturulacak yeni platformları kendi araştırmaları doğrultusunda kullanmaları için maddi destek sağlayacak ve bütçesinin önemli bir bölümünü buna ayıracak.  Kısaca ifade etmek gerekirse HBP, beynin CERN'i olacak.